Zelfdeterminatietheorie: Kies je eigen weg en vind je plezier terug #117
De wat?! De zelfdeterminatietheorie (ZDT) beschrijft de verschillende bronnen van intrinsieke motivatie en wordt veel gebruikt door sportpsychologen. In deze blog wil ik mijn licht laten schijnen op één van de drie basisbehoeften uit deze theorie, namelijk autonomie. Aan de hand van een eigen praktijkvoorbeeld wil ik je laten zien wat de waarde is van het mogen bepalen van je eigen keuzes en waarom de zelfdeterminatietheorie de motor is in het duurzaam leveren van prestaties!
Door: NL sportpsycholoog Lex Ligtenberg
Wat houdt de zelfdeterminatietheorie in [1]?
Volgens de zelfdeterminatietheorie (Deci en Ryan, 1985, 2002) zijn er drie natuurlijke basisbehoeften voor ons als mens om optimaal te kunnen functioneren, te groeien en ons goed te voelen. Dit zijn:
- verbondenheid
- competentie
- autonomie
Sportpsychologen gebruiken deze theorie heel veel als blauwdruk om op terug te vallen. Bijvoorbeeld als ze zien dat de sporter het plezier in hun sport is kwijtgeraakt. Wat is het precies aan jouw sport dat jou zo drijft om tot het uiterste te kunnen gaan? Het antwoord zit altijd in een combinatie van deze drie factoren.
Autonomie als basisbehoefte zelfdeterminatietheorie
Het voordeel van eigen baas zijn is zelf kunnen bepalen wanneer je wat doet en vooral ook wanneer je wat niet doet. In de maand november verblijf ik samen met mijn vriendin in de Algarve in Portugal. Deels voor vakantie, maar ook om te werken. Na 1,5 week vakantie in deze schitterende regio heb ik behoefte aan vastigheid en weer zin om aan de slag te gaan. We huren een appartement in Lagos voor drie weken.
*** Opleiding & licentie mental trainer-coach 2024 ***
3x zaterdag 18 mei, 25 mei en 8 juni 2024 – DOORN
Werk met de trainingsprincipes van de Drie Batterijen® methode
BEKIJK VIDEO [HIER] VAN OUD-DEELNEMERS
Klik HIER voor meer info over de opleiding!
Op de fiets in Portugal
Iets wat mij altijd een gevoel van autonomie en vrijheid zal geven is de fiets. Of het nu een stadsfiets, een racefiets, crossfiets of de mountainbike is maakt me niet uit. Niet afhankelijk hoeven zijn van een stinkende auto om me te verplaatsen is, naast schoon drinkwater, voedsel en een dak boven mijn hoofd, mijn belangrijkste resource. Ik huur dit keer een MTB bij de lokale fietsenboer.
Het kwik tikt hier in de maand november nog geregeld de 20 graden aan en bijna elke dag straalt de zon. Ik ben het meest productief in de eerste uren van mijn ochtend. Het liefst klap ik tussen 8 en 9 de laptop open. Rond een uur of 11, half 12 word ik al onrustig omdat ik weet dat het tijd is voor mijn dagelijkse extended lunch break. Ik stippel een route uit langs prachtige kliffen door de heuvels of over een MTB-parcours. Bovenop één van de vele kliffen stop ik even om een slokje water te drinken en geniet ik heel bewust van mijn autonome beslissingen!
Oplaadtip NL sportpsycholoog
Denk eens na over wat jou autonomie of vrijheid geeft in jouw sport of daarbuiten. Is dat ‘s ochtends vroeg opstaan om te trainen voordat iedereen wakker is, zelf kunnen bepalen wanneer je traint of welke vaardigheden je traint? Als je je bewust bent van de vrije keuzes die jij in je carrière mag maken, kan dat je dankbaar en trots maken. Daarnaast stimuleert het jouw intrinsieke motivatie die je nodig hebt om op een duurzame manier te kunnen presteren.
Wil jij meer weten over de zelfdeterminatietheorie en de twee andere basisbehoeften ´verbondenheid´ en ´competentie´? Of heb je een andere vraag over optimaal presteren en de beste versie van jezelf worden? Neem dan contact op met een sportpsycholoog bij jou in de buurt. Of bestel het boek Mindboxing – Het gevecht tussen je oren, geschreven door NL sportpsycholoog Jan Sleijfer en ga zelfstandig aan de slag met de Drie Batterijen methode. Boost your batteries!
