Voorspellend brein verandert de (sport-)wereld #27
Het oude spreekwoord ‘eerst zien, dan geloven’ kan in de prullenbak, na de recente ontdekking van ons voorspellend brein. Hersenonderzoek wijst uit dat het spreekwoord gewijzigd moet worden in ‘eerst geloven dan zien’. Ik zal proberen duidelijk te maken dat ons brein geen simpel informatieverwerkingssysteem is, maar zelf voorspelt en de realiteit vorm geeft!
Door NL sportpsycholoog Ad Vos
Voorspellend brein en drie bronnen
Sinds het begin van dit millennium toont hersenonderzoek aan dat ruim 100 miljard hersencellen voortdurend voorspellen welk gedrag wenselijk is in het moment. Dat voorspellen van gedrag doen het voorspellend brein op basis van drie bronnen.
Ten eerste is er de bron zintuiglijke waarneming. In de sport zijn horen en zien het belangrijkst. Daarnaast heb je de twee andere bronnen toestand van het lichaam en het geheugen. De hersenen ontvangen input van het lichaam via diverse signalen. Bijvoorbeeld het zuurstofgehalte van het bloed, spierspanning, stand van gewrichten, bloeddruk en hartslag. Het geheugen dient om na te gaan of de zintuiglijke waarneming en de toestand van het lichaam overeenkomt met een eerder uitgevoerde (succesvolle) actie die past bij de actuele situatie.
Geniale kansberekening
Geen enkele computer kan tippen aan onze geniale hersenen. Hersenen gebruiken de informatie van de genoemde drie bronnen om in slechts milliseconden talloze scenario’s te simuleren. Daarvan wordt uiteindelijk, na een ingewikkelde kansberekening, één scenario gekozen waarop het gedrag wordt afgestemd. Daarmee is deze simulatie feitelijk een gok van jouw hersenen over wat staat te gebeuren in jouw omgeving.
Tennis en voorspellend brein
Stel dat tijdens een tennis-rally de tennisser moet reageren op een dropshot van de tegenstander. De actie die de tennisser kiest, is eerst door de hersenen gesimuleerd en uiteindelijk gekozen op van wat de tennisser waarneemt, wat hij/zij ooit in een dergelijke situatie heeft meegemaakt (geheugen) en de toestand van het lichaam. Maar de hersenen doen meer.
Tijdens de tennis-rally voorspellen de hersenen wat de tennisser in het direct volgende moment zintuiglijk gaat waarnemen (wat zie ik, wat hoor ik) en wat daarbij de waarden van de vele lichaamsparameters wordt. Ingenieus nietwaar. De tennis-rally kan resulteren in drie uitkomsten.
Drie uitkomsten
De eerste optie is dat de voorspelling van de hersenen en de daaraan gekoppelde actie naadloos aansluit bij wat de situatie vraagt. De tennisser slaat de bal perfect terug (‘flow’).
De tweede optie is dat de hersenen de benodigde actie niet goed voorspellen en de bal niet goed wordt teruggeslagen. De hersenen verlenen betekenis aan het verschil tussen de actuele situatie en de niet juist voorspelde situatie. Het geheugen wordt voor deze specifieke situatie ge-update. Dit noemen we gewoonlijk het leerproces.
In de derde situatie trekt de tennisser zich niets aan van de voorspelling. Het geheugen wordt niet ge-update en de tennisser slaat uiteraard in een toekomstige vergelijkbare situatie opnieuw de bal niet goed terug.
Nieuwe visie in de praktijk
Voor menig sporter én (sport) psycholoog zal deze nieuwe visie van het voorspellend brein de nodige tijd vergen om te landen. Bij NL sportpsycholoog gebruiken we hier natuurlijk onze vertrouwde Drie Batterijen® methode voor.
Conclusie en eigenlijk al bekend, is dat om optimaal te presteren de batterij Lichaamskracht van eminent belang is. De beste prestatie lever je als de actie uitsluitend wordt bepaald door de zintuiglijke waarneming. Daarbij ondersteunen de gevoels- en denkbatterij optimaal de lichaamsbatterij.
Oplaadtip NL sportpsycholoog
De timing van de inzet van de Drie Batterijen is van groot belang voor een optimale prestatie. Een NL sportpsycholoog helpt jou graag de voor jouw ideale timing vast te stellen. Je kunt ook eerst gratis de Drie Batterijen® test online invullen of de Drie Batterijen® app op je telefoon installeren (Android of iPhone).
