Succesvol door goede gewoontes #55

Wat we doen in ons leven wordt grotendeels bepaald door gewoontegedrag. Onderzoek laat zien dat zo’n 40 procent van ons dagelijks gedrag niet het gevolg is van bewuste beslissingen, maar van gewoontes. Ons brein houdt van gewoontes omdat zij ons in staat stellen met de soms onvoorspelbare wereld om te kunnen gaan. Bovendien resulteren veel van deze gewoontes in een toename van dopamine of endorfine, de bekende gelukshormonen. Je wordt bijvoorbeeld wakker en zet zo snel mogelijk de espressomachine aan. Of je voelt je gestrest en drinkt een extra borrel om te kunnen ontspannen.

Door: NL sportpsycholoog Yannick Balk

Goede en slechte gewoontes

Gewoontes spelen dus een belangrijke rol in ons doen en laten. Nu kunnen we een onderscheid maken tussen slechte gewoontes en goede gewoontes. Slechte gewoontes zijn de eerdergenoemde borrel als ‘slaapmutsje’, tv kijken in de slaapkamer, lunchen achter je bureau, uren scrollen door social media of je dag helemaal vol plannen met afspraken. Voorbeelden van goede gewoontes zijn elke dag fruit eten, de trap nemen in plaats van de lift, sporten na het werk, dagelijks doelen stellen en lezen voor het slapengaan.

Een belangrijk aspect als het gaat om gewoontes is de wetenschappelijke bevinding dat bij vermoeidheid of stress mensen doorgaans terugvallen in gewoontegedrag. Dit gebeurt omdat dit gedrag meer ‘automatisch’ gaat en daardoor minder fysieke en mentale energie kost. Denk aan een voetballer die bij een achterstand een woede-uitbarsting krijgt als hij geen vrije trap meekrijgt, of een werknemers die ’s avonds langer opblijft voor een extra aflevering van haar favoriete serie. Als je moe bent of onder druk staat is je brein simpelweg minder gemotiveerd om zich in te spannen voor (gewenst) gedrag.

De winst zit er dus in om goede gewoontes te creëren. Dankzij goede gewoontes weet je dat de kans het grootst is dat je je doelen kunt bereiken omdat je op moeilijke momenten doet wat je zou willen doen. Op die manier kun je op goede gewoontes bouwen en vertrouwen, juist als het nodig is! Succesvolle mensen weten dan ook hoe ze gewoontes kunnen creëren die hen helpen om hun doelen te bereiken.

***  BOEK VOORAANKONDIGING ***

Lees meer en toon vrijblijvend interesse!

Goede gewoontes in de praktijk

Sinds kort werk ik samen met een wielrenner aan het creëren van een goede gewoonte. Hij merkt dat hij het soms lastig vindt om tijdens een meerdaagse wedstrijd elke dag goed af te sluiten en een nieuwe dag fris te beginnen. De ‘slechte’ gewoonte was om te blijven piekeren en evalueren. Ook kon hij zich terugtrekken en zichzelf gekeerd raken. Als goede gewoonte maakt hij nu gebruik van een specifieke serie vragen om door te nemen na een etappe. Wat ging goed? Wat kon beter? Hoe kan ik dit beter doen? Kan ik op dit moment de hulp van iemand gebruiken? Door dit tot een gewoonte te maken is deze renner beter in staat de etappe of koersdag af te sluiten, tot rust te komen en de volgende dag weer te vlammen.

Oplaadtips NL sportpsycholoog

In sportpsychologische begeleiding is gedragsverandering, gericht op betere gewoontes en routines, dan ook een belangrijk onderdeel. Dit kost doorgaans wel wat tijd! Bij dezen deel ik enkele tips om goede gewoontes te creëren.

1. Bepaal het gewenste gedrag (= doel). Begin klein en maak heel concreet welk gedrag je wil laten zien. Doe er een schepje bovenop naarmate je consistenter wordt in het gedrag.
2. Gebruik implementatie intenties. Een implementatie intentie is een plan (intentie) voor waar en wanneer je specifiek gedrag wilt laten zien (implementeren). Implementatie intentie worden ook wel ‘als… dan’ plannen genoemd. Bijvoorbeeld: als ’s middags trek, dan pak ik een appel. Implementatie intenties zijn ook effectief gebleken in sport. Tennissers die een ‘als…dan’ plan formuleerden voor specifieke emoties in een tenniswedstrijd presteerden beter dan tennissers die alleen het doel hadden om hun uiterste best te doen.
3. Denk na over belemmeringen. Houd je niet van sporten? Of houd je niet van het binnen sporten in een sportschool? Of van het autorijden ernaartoe? In plaats van niet te sporten is het veranderen van de activiteit, zoals hardlopen in plaats van naar de sportschool gaan, wellicht beter. De vraag is: wat houd je tegen van het vormen van een consistente goede gewoonte? Welke aanpassingen kun je zelf maken?
4. Gebruik een visuele reminder. Hoe kun je jezelf herinneren aan de goede gewoonte die je wil creëren? Op je muur, op de koelkast, op je telefoon? Dit filmpje van schaatser Shani Davis is een klassiek voorbeeld van hoe je een visuele reminder kunt gebruiken.

Heb je het gevoel dat je hulp kunt gebruiken bij het creëren van goede gewoontes? Contact gerust iemand van NL sportpsycholoog om te kijken hoe wij je wellicht kunnen helpen!