Motivatie: de sleutel tot succes #53

Motivatie is de sleutel tot succes in sport. Toch is het niet zo voor de hand liggend als het op het eerste gezicht lijkt. Je zou denken: als je topsporter bent dan heb je van je passie je werk gemaakt en ben je altijd gemotiveerd toch? Niets is minder waar! Topsport betekent namelijk heel hard werken, urenlang hetzelfde moeten doen, je soms afvragend of het- het allemaal wel waard is. Helemaal als je tegenslagen tegenkomt zoals blessures of – zoals in deze tijd- corona waarin vele wedstrijden en toernooien niet doorgaan. Toch is het belangrijk om jezelf gemotiveerd te houden- makkelijk gezegd, maar hoe doe je dat?

Door: NL sportpsycholoog Simone van der Bijl

Intrinsieke en extrinsieke motivatie

Binnen de sportpsychologie maken we onderscheid tussen twee soorten motivatie: die van binnenuit komt (intrinsieke motivatie) en motivatie van buitenaf (extrinsieke motivatie). Het liefst wil je intrinsiek gemotiveerd zijn- dat zorgt er namelijk voor dat je de dingen uit jezelf doet en niet omdat iemand anders dat van je verwacht. Maar soms- als dat echt even niet lukt- is het zo gek nog niet om op korte termijn je motivatie extrinsiek te maken. Zin in een weddenschap? 😉

De voorkeur gaat toch uit naar intrinsieke motivatie. Dit brengt ons bij de volgende vraag:

Wat heb je nu nodig om intrinsiek gemotiveerd te zijn?

Intrinsieke motivatie komt uit drie bronnen, namelijk zelfvertrouwen, autonomie en verbondenheid . Zelfvertrouwen is het geloof in je eigen kunnen. Als je het gevoel hebt dat je ergens goed in bent gaat de motivatie omhoog. Autonomie betekent dat je het gevoel hebt dat je zelf de keuzes mag maken in je sport of prestatie. Als mensen om je heen je te veel sturen dan neemt de motivatie af. Verbondenheid houdt in dat je je verbonden voelt met de mensen om je heen- bijvoorbeeld je teamgenoten, trainer, coach en eventueel je ouders. Als je omgeving betrokken is bij jou en je doelen- dan draagt dit bij aan je motivatie. Maar dat is niet het enige wat invloed heeft op jouw motivatie.

Wat kan er nog beter bij motivatie?

Hoe anderen en jij tegen jou praten beïnvloeden eveneens hoe gemotiveerd je bent. Zo zien we vaak dat zowel wijzelf als de omgeving geneigd zijn om nogal kritisch te zijn: we focussen op wat er fout ging en kijken direct naar wat er beter kan. Jezelf verbeteren is belangrijk. Te kritisch zijn is echter niet goed voor het zelfvertrouwen en dus ook niet voor je motivatie. Beter is het om te focussen op hetgeen dat goed ging. Geef jezelf hiervoor een duidelijk en welgemeend compliment. Hoe? Kijk terug op je training en merk op: ‘Dat moment dat ik constant mijn stabiliteit verloor, lukte het met om mijzelf terug in focus te krijgen. Mooi staaltje mentale kracht!’

Naast het focussen op wat er goed ging, is het motiverend om hetgeen je goed in bent nog beter te maken. Waar ligt jouw kracht? Waarin ben jij anders dan je tegenstanders? Focus op jouw kwaliteit en maak dit nog beter- in plaats van dat je focust op het stuk waar je minder goed in bent.

*** NIEUWS ***

Boek Mindboxing – NL sportpsycholoog Jan Sleijfer

Focus op het proces

Voel jij je motivatie al stijgen maar ben je er nog niet helemaal? Stel dan ook nog de juiste doelen (zie video NL sportpsycholoog youtubekanaal)! Om optimaal te presteren is het stellen van doelen altijd belangrijk. In tijden waarin je motivatie minder is des te belangrijker. Zorg ervoor dat je procesdoelen stelt. Wat betekent dat? Dat je, je doelen zo klein mogelijk maakt. Je snapt per training waar je het voor doet. Wil je nog meer motivatie? Vink aan het eind van de training alle doelen af die je behaald hebt en noteer 3-5 dingen die goed gingen. Zie je al waar je het voor doet?

En dan last but not least: zet ook doelen voor je persoonlijke ontwikkeling! Huh? Ik wil toch presteren? Ja dat klopt. En dat betekent ook een sterke mindset, jezelf goed kennen. Je focussen op persoonlijke ontwikkeling. Dus heb jij al doelen gesteld om je mindset te trainen? Om jezelf als atleet en daarbuiten beter te leren kennen? Niet? Ik zeg doen!

Oplaadtips NLsportpsycholoog

En dan nog even kort maar krachtig- alle motivationele oplaadtips op een rijtje:

• Zorg ervoor dat je intrinsiek gemotiveerd bent. Heb je genoeg zelfvertrouwen, autonomie en verbondenheid? Zo niet: wat is ervoor nodig om dit te behalen? Zet bijvoorbeeld je omgeving in!
• Focus op wat goed gaat: noteer na elke training en/of wedstrijd 3-5 dingen die goed gingen.
• Praat positief tegen jezelf en geef jezelf een welgemeend compliment.
• Train hetgeen je al goed in bent. Waar ligt jouw kracht? Focus op je kwaliteit en maak dit nog beter.
• Stel procesdoelen en vink af: zie wat je geleerd hebt deze training.
• And last but not least: stel doelen voor je persoonlijke ontwikkeling en train je mindset!

Spreken de Drie Batterijen oplaadtips jou aan en wil je zélf aan de slag? Doe gratis de Drie Batterijen® test en bepaal je prestatieniveau of installeer gratis onze app. Boost your batteries!

Heb jij nog andere tips om gemotiveerd te blijven? Let me know. Ik leer graag, dus ook van jullie!

Literatuur

Deci, E.L., & Ryan, R.M. (1985) Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum.

Ryan, R.M., & Deci, E.L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, 68-78.

Bannink, F., & Geschwind, N. (2019). Positieve CGT. Het behandelprotocol in 8 sessies. Boom