Het sportpensioen, een nieuwe start #142

Het beëindigen van een sportcarrière is een van de grootste overgangen die een sporter kan meemaken. Voor velen betekent het afscheid nemen van een leefstijl die jarenlang volledig rondom (top)sport draaide. Het sportpensioen kan een behoorlijke uitdaging zijn om met de verandering in identiteit, doelen en structuur om te gaan. Menig sporter belandt in een ´zwart gat´. Maar met de juiste mentale voorbereiding en begeleiding kan deze overgang ook kansen bieden voor persoonlijke groei.

Door: NL sportpsycholoog Yannick Balk

De uitdagingen na een sportcarrière: het sportpensioen

Voor een topsporter is sport vaak veel meer dan een beroep: het is een leefstijl, met een focus op trainen, wedstrijden, rust, regelmaat, voeding en slaap. Wanneer zo’n carrière tot een einde komt, kunnen verschillende mentale uitdagingen ontstaan.

Een van de grootste uitdagingen is het verlies van identiteit. Topsporters identificeren zich vaak sterk met hun rol als sporter, en het wegvallen van deze rol kan gevoelens van leegte of onzekerheid veroorzaken. Daarnaast is er het gebrek aan structuur. Het dagelijkse schema, dat jarenlang om de sport draaide, verdwijnt plotseling. Suzanne Schulting besloot na haar twee olympische gouden medailles haar shorttrackcarrière rustiger aan te pakken, maar keerde hierop terug omdat ze de sterke behoefte voelde aan “rust, reinheid en regelmaat, alleen maar bezig zijn met beter worden”. Een derde uitdaging is het risico op sociale isolatie. De hechte banden met teamgenoten, coaches en andere betrokkenen veranderen vaak, wat kan leiden tot een gevoel van eenzaamheid. Tot slot moeten veel sporters nadenken over hun toekomst, hun carrière na de sport en nieuwe inkomstenbronnen.

***  Hoe kun je een ander mentaal sterker maken?  ***

Driedaagse opleiding voor o.a. PT´ers, fysio´s, trainers en leefstijlcoaches 

Complete toolbox MENTALE VAARDIGHEDEN volgens Drie Batterijen® methode

Driedaagse opleiding: za 03 mei, 10 mei en 24 mei 2025 

BEKIJK VIDEO [HIER] VAN OUD-DEELNEMERS

Klik HIER voor meer info over de opleiding & licentie!

Voorbereiden op het sportpensioen

De overgang naar het sportpensioen kan een flinke uitdaging zijn, maar met de juiste mentale strategieën en begeleiding is het mogelijk om deze periode met plezier en succes aan te gaan. Hier zijn enkele essentiële stappen:

1. Herdefinieer je identiteit
   De eerste stap is erkennen dat je meer bent dan alleen je prestaties in de sport. Vraag jezelf af: Wat maakt mij gelukkig buiten mijn sport? Welke vaardigheden kan ik toepassen in andere aspecten van mijn leven? Door je identiteit breder te definiëren, kun je een sterker gevoel van eigenwaarde opbouwen. Een sporter die bijvoorbeeld gewend is aan discipline en teamwork kan deze kwaliteiten inzetten in een nieuwe rol, zoals coaching, management of ondernemerschap.
2. Bouw een nieuw doel op
   Doelgerichtheid is cruciaal om motivatie en voldoening te behouden. Denk na over nieuwe interesses of passies die je kunt ontwikkelen. Misschien is het tijd om een oude hobby nieuw leven in te blazen of een nieuwe vaardigheid te leren. Turnster Simone Biles is nu ook actief als spreker en mentor, wat haar een extra gevoel van zingeving geeft.
3. Zoek ondersteuning
   Het is belangrijk om open te zijn over je gevoelens en uitdagingen. Zoek hulp bij sportpsychologen, loopbaancoaches of mentoren die ervaring hebben met vergelijkbare overgangen. Lotgenoten kunnen ook een belangrijke bron van steun en begrip zijn. In Nederland bieden organisaties zoals NLsportpsycholoog specifieke begeleiding aan sporters die met dit soort overgangen te maken krijgen​.

Het sportpensioen als kans

Hoewel een sportpensioen vaak als een einde wordt gezien, biedt het ook de kans voor een nieuw begin. Het is het moment om je horizon te verbreden, nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en een leven op te bouwen dat net zo betekenisvol kan zijn als je sportcarrière. Het beëindigen van een sportcarrière is onvermijdelijk, maar met de juiste mentale voorbereiding kun je deze overgang zien als een kans om te groeien en te bloeien in een nieuwe fase van je leven.

Herinner jezelf eraan dat je meer bent dan alleen je prestaties, en wees niet bang om hulp te zoeken als dat nodig is. Door aandacht te blijven houden voor je mentale gezondheid en een proactieve aanpak te volgen, kun je niet alleen een waardig afscheid nemen van je sportcarrière, maar ook met open armen een nieuwe toekomst verwelkomen. Zoals voor elke wedstrijd geldt: een goede voorbereiding is het halve werk.

Oplaadtips NL sportpsycholoog

Naast reflectie en steun, zijn er praktische technieken die kunnen helpen om mentaal veerkrachtig te blijven bij een (naderend) einde van een sportcarrière:

• Mindfulness en meditatie: Dit kan helpen om beter om te gaan met gevoelens van stress en onzekerheid.
• Dankbaarheidsoefeningen: Focus op wat je hebt bereikt en wat er nog mogelijk is in de toekomst.
• Visualisatie: Stel jezelf voor hoe een succesvolle overgang eruitziet, en werk doelgericht naar dit beeld toe.

Meer weten? Ook als je nog niet met sportpensioen gaat. Voor advies op maat neem je contact op met een sportpsycholoog bij jou in de buurt . Boost your batteries! Of ga direct zelf aan de slag met twee andere aanraders:

BOEK: Bestel het boek Mindboxing– Het gevecht tussen je oren, geschreven door NL sportpsycholoog Jan Sleijfer. En ga zelfstandig aan de slag met de Drie Batterijen® methode.

PODCAST: Beluister de inspirerende podcasts van NLsportpsycholoog. Ook te beluisteren via de bekende platforms als Spotify, Apple Podcast en Youtube.