Echte sporters zoeken hulp #108

Echte sporters zoeken hulp. Ook mentale hulp! Om de dialoog over stigma’s rondom mentale gezondheid te openen heb ik als psycholoog en stagiaire van NL sportpsycholoog, roeiers en boksers geïnterviewd. Lees welke stigma’s er op mentale gezondheid heersen en hoe een stigma valt te doorbreken.

Door: NL sportpsycholoog Aleid Langen (stagiaire)

Een sporter is ook maar een mens

Sporters worden vaak gezien als de belichaming van doorzettingsvermogen en mentale weerbaarheid. In het nieuws worden zij geprezen als zij veel pijn doorstaan om winst te behalen, denk bijvoorbeeld aan de wielrenners bij de Tour de France die met gebroken botten op de fiets stappen. Dit beeld van sporters staat haaks op het idee dat sporters ook kwetsbaarheden hebben.

Sporters hebben namelijk een even grote kans op mentale gezondheidsproblemen als iedere andere Nederlander. Sporters zijn immers ook maar mens! Helaas ligt er binnen en buiten de sportwereld nog steeds een stigma op mentale gezondheid.

Stigma’s op mentale gezondheid

Vaak worden mentale klachten gezien als een teken van zwakte of onbekwaamheid. Hierdoor wordt de drempel om te praten over mentale gezondheid of om hier hulp voor te zoeken erg hoog. Het is echter cruciaal voor sporters om hulp te zoeken voor problemen die zij ervaren, zodat ze optimale prestaties kunnen leveren en met plezier hun sport kunnen beoefenen.

Uit mijn interviews met roeiers en boksers over stigma’s op mentale gezondheid, blijkt dat de sporters verschillende drempels opwerpen om mentale hulp te vragen. Tijd om wat stigma´s te doorbreken.

´Praten over je emoties past niet in een topsportcultuur´

Uit onderzoek: bang om als zwak te worden gezien

Uit de interviews bleek dat de meerderheid van de sporters het lastig zou vinden om het aan te geven als zij mentale problemen zouden ervaren in hun sport. De voornaamste reden hiervoor was dat zij bang zouden zijn om als zwak te worden gezien. Dit roept angst op dat het tegen ze kan worden gebruikt of dat mensen daardoor gaan denken dat ze niet kunnen presteren in hun sport.

Uit de interviews kwam ook naar voren dat er een machocultuur bestaat in de sportwereld, waarin mensen als stoer en onverslaanbaar willen worden gezien. Praten over emoties past niet in die cultuur, omdat dat het stoere masker mogelijk kan breken.

Deze factoren zorgen ervoor dat het voor sporters lastig is om zich uit te spreken over mogelijke mentale problemen in hun sport, ondanks dat het erg behulpzaam kan zijn om dit wél te doen. Echter weten nog niet alle sporters wat sportpsychologie is en dat er sportpsychologen bestaan, wat weer een volgende drempel vormt.

De sportpsycholoog verschilt van een ´normale´ psycholoog

Vaak wordt hulp van een (sport)psycholoog geassocieerd met het hebben van zware mentale problemen, waardoor sporters hun problemen niet erg genoeg achten om hulp voor te zoeken. Ook denken sommigen dat sportpsychologen er alleen zijn voor professionele sporters. Echter zijn dit misvattingen.

1. Sportpsychologen zijn er juist om alle sporters te helpen om het beste uit zichzelf naar boven te halen en problemen zoals faalangst, weinig zelfvertrouwen en het hebben van negatieve gedachten uit de weg te ruimen.
2. Ook is het mogelijk om naar een sportpsycholoog te gaan als alles gewoon goed gaat. Net zoals bij een fysiotherapeut kan je op een laagdrempelige manier zo nu en dan een “check-up” doen om te kijken of alles nog steeds goed gaat of dat er iets nodig is vanuit de sportpsycholoog.

Het zou juist als een teken van moed kunnen worden gezien wanneer iemand zich kwetsbaar opstelt voor hun coach, ploeggenoten of hun familie. Iedereen heeft ups en downs, maar dat betekent niet dat je het altijd alleen hoeft op te lossen. Hier mag je hulp voor vragen, je bent ook maar mens. Door hulp te zoeken en je uit te spreken over mogelijke problemen kan je er immers mee aan de slag en kan je jezelf verbeteren.

Oplaadtips NL sportpsycholoog

Misschien kan het je helpen om op een rijtje te zetten wat dingen zijn waar je aan wil werken en samen met een sportpsycholoog te kijken of dit iets is waar jullie samen mee aan de slag kunnen. Plan bijvoorbeeld eerst een oriëntatiegesprek in om te leren wat een sportpsycholoog doet en wat je er mogelijk aan kan hebben. Je zit nergens aan vast.

• Het is aan te raden voor sporters en sportclubs om zich meer te verdiepen in de sportpsychologie, door bijvoorbeeld een workshop met een sportpsycholoog te plannen of informatie op te zoeken over de sportpsychologie. Trainen doe je immers niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Denk bijvoorbeeld aan mentale training met behulp van visualisatie, positieve zelfspraak of begeleiding op het gebied van slaaphygiëne. Zoals Joop Zoetemelk ook zei: “De Tour win je in bed”.
• Schroom niet om hulp te zoeken. Al veel bekende sporters gingen je voor in het zoeken van hulp van een sportpsycholoog, zoals Kjeld Nuis, Memphis Depay, Ranomi Kromowidjojo en Denzel Dumfries. Dit laat zien dat het geaccepteerd is om hulp te zoeken van een sportpsycholoog, ondanks de mogelijke stigma’s die bestaan.

Vind als topsporter én recreatieve sporter een sportpsycholoog bij jou in de buurt. Of bestel het boek Mindboxing – Het gevecht tussen je oren, geschreven door NL sportpsycholoog Jan Sleijfer en ga zelfstandig aan de slag met de Drie Batterijen methode. Boost your batteries!