Een leider is als een onrustzaaier #105

Soms lees je wel eens een verhaal waar je helemaal door gegrepen wordt. Zo las ik onlangs de autobiografie van de in 1918 geboren Zuid-Afrikaan Rolihlahla. Een naam die in het Xhosa letterlijk vertaald betekent: “Hij die de takken van de bomen trekt”. In zijn dorp wordt zijn naam vrij vertaald als “onrustzaaier”. Op 7-jarige leeftijd kreeg Rolihlahla op zijn eerste schooldag tevens een Engelse naam toegewezen: Nelson (Mandela). Onder deze naam zou de rest van de wereld hem later leren kennen. Hoe heeft deze “onrustzaaier” uit kunnen groeien tot misschien wel de allergrootste leider van de 20^e eeuw?

Door: NL sportpsycholoog Manuel

Geboren leider

Mandela’s vader was chief van Mvezo en adviseur van de lijn der koningen van de Thembu-stam. Nelson was bij geboorte voorbestemd om in de voetsporen te treden van zijn vader. Wanneer hij oud genoeg was zou hij de nieuwe adviseur worden van de toekomstige Thembu-koning. Op 9-jarige leeftijd overleed Mandela’s vader echter onverwacht. Ter ere van zijn vaders bewezen diensten nam de Thembu-koning de jonge Nelson op in zijn hof en zou hem opvoeden als zijn eigen familie. Dit hof vormt voor het eerst Mandela’s visie op leiderschap.

Een leider is als een herder

De koning zou soms belangrijke vergaderingen beleggen op de Grote Plaats in zijn residentie. Hiervoor nodigde hij de chiefs van heel Thembuland uit. (Thembuland is onderdeel van de Oost-Kaapprovincie van Zuid-Afrika). De koning sprak enkel om de vergadering te openen en om mede te delen waarom de vergadering belegd was. Daarna zei hij geen woord meer tot de vergadering bijna was afgelopen. De gehele vergadering kregen de chiefs de gelegenheid om hun zegje te doen over de kwestie. Naar iedereen werd geluisterd en niemand werd onderbroken.

Vaak was er de nodige kritiek op de koning zelf, maar zonder zichzelf te verdedigen bleef de koning luisteren. Aan het einde van de vergadering gaf de koning een samenvatting van wat alle chiefs hadden gezegd. Om tot een besluit te komen vormde de koning een consensus uit de verschillende meningen van de chiefs. Hier zag de jonge Nelson voor het eerst “democratie in haar zuiverste vorm”. Later als politicus heeft Mandela zich altijd laten leiden door zijn vroege ervaringen als toeschouwer op de Grote Plaats. Nooit zou hij de wijze stelling van de koning vergeten: “Een leider is als een herder. Hij blijft achter de kudde en laat de behendigste vooroplopen. De anderen volgen hen, terwijl zij geen van allen beseffen dat ze steeds vanuit de achterhoede worden geleid.”

Een must voor elke leider… lees het boek Mindboxing!

Bestel het handboek voor persoonlijke groei en  gezondheid: 76 tips, oefeningen en filmpjes!

Ook verktijgbaar als Engelstalig eBook.

Een leider is als een tuinman

Na zijn jaren aan het hof van de koning vertrok Nelson Mandela naar Johannesburg en verdiepte zich in de advocatuur. Terwijl de raciale spanningen opliepen in Zuid-Afrika werd hij met zijn kennis en charisma een vooraanstaand lid van de vrijheidsbeweging ANC. Echter met de invoering van Apartheid door de Zuid-Afrikaanse overheid werd de strijd van het ANC voor gelijke rechten illegaal. Na jarenlang achtervolgd te zijn werd Mandela, samen met de andere ANC-leiders, uiteindelijk gevangen gezet op Robbeneiland. Hier zou hij 19 jaar (van in totaal 27 jaar) in gevangenschap doorbrengen.

In zijn laatste jaren verbeterde de erbarmelijke omstandigheden op het eiland iets. Mandela kreeg een stukje grond ter beschikking waarop hij mocht tuinieren. Deze tuin ging hij na verloop van tijd als een metafoor zien voor verschillende aspecten van zijn leven. Zo ook zijn rol als leider: “Een leider is als een tuinman. Hij plant het zaad, ziet het groeien, houdt het bij en oogst het resultaat. Net als de tuinman moet de leider verantwoording nemen voor wat hij kweekt. Hij moet aandacht besteden aan zijn werk en proberen vijanden te verdelgen. Handhaven wat gehandhaafd kan worden en wat geen kans van slagen heeft verwijderen.”

Oplaadtip NL sportpsycholoog

Nelson Mandela’s autobiografie “De lange weg naar de vrijheid” is een meeslepend verhaal over visie, veerkracht en strijden voor datgene waar je in gelooft. Ten koste van alles. Als coach, manager en talentontwikkelaar is ontzettend veel te leren over zijn visie op leiderschap. Ben je benieuwd hoe je zijn leiderschapsstijl zou kunnen vertalen naar jouw team in de kleedkamer of de werkvloer? Neem dan contact op met een NL sportpsycholoog. In heel Nederland en wereldwijd ONLINE.

Je kunt ook eerst zelf aan de gang en de Drie Batterijen® App downloaden (iOS) en/of het (e)boek bestellen via de webshop.