ACT in sport… een slimmere manier van denken #18

ACT in sport? Het woord ACT betekent letterlijk ‘doen’, maar is tegelijkertijd een moderne manier waarop je kunt omgaan met je eigen gedachten. ACT staat hier voor Acceptance & Commitment Therapy, bijvoorbeeld ACT in sport. Stel, je staat aan de start van een marathon en jij bent favoriet. Jouw concurrent is atleet X waar je al menig gevecht mee hebt geleverd en waarvan je veelal wint. Je hebt je zinnen gezet op de  overwinning die €2000 oplevert. Vlak voor de start verneem je dat atleet Y mee doet. Je weet slechts twee dingen over deze atleet. Jij hebt nog nooit tegen Y  gelopen en Y loopt sneller dan X. Wat gebeurt er nu in je hoofd?

Door NL sportpsycholoog Ad Vos

Wat denk jij als sporter? ACT in sport of niet?

In deze situatie gaat ons fantastische systeem van taal een rol spelen. Met taal kan je logisch afleiden dat atleet Y, ondanks dat jij nog nooit tegen Y hebt gelopen, waarschijnlijk de wedstrijd gaat winnen. Ik laat het aan de lezer over wat dan de ‘niet helpende gedachte’ wordt. In de sportpsychologie wordt als alternatief de ‘helpende gedachte’ geïntroduceerd. Echter, door het netwerk van verbindingen die op dat moment in jouw brein zijn aangelegd, kan je alternatieve gedachten verzinnen wat je wilt. Het gaat jou niet helpen.

Als jij aan de 2000 euro denkt, dan komt die onbekende atleet Y bovendrijven. Dit omdat in jouw brein instant aan de relatie tussen atleet Y en de eindzege is gelegd en de eindzege gekoppeld is aan het geldbedrag. Gelukkig kent de sportpsychologie andere methoden om negatieve gedachten het hoofd te bieden. Voorbeelden hiervan zijn zelfspraak en cognitieve herstructurering. Bij de laatste methode interpreteer je de situatie op een andere wijze. Nog  een andere manier is die door Acceptance & Commitment Therapy (ACT) wordt geïntroduceerd. In deze blog geven we meer uitleg over ACT in sport.

ACT in sport en het kakelende brein

Binnen ACT wordt de oplossing niet gezocht in het veranderen van de inhoud van de gedachte, maar in het denkproces. Jouw brein voorziet jou 24/7 van allerlei adviezen over wat je wel en niet moet doen. Soms zitten daar goede adviezen tussen, maar meestal zal het opvolgen van deze adviezen tot niets leiden. Een mooie uitspraak is die van de komiek Emo Philips: ”Ik dacht dat mijn brein het meest prachtige orgaan was in mijn lichaam. Toen besefte ik wie mij dat vertelde”.

”Ik dacht dat mijn brein het meest prachtige orgaan was in mijn lichaam. Toen besefte ik wie mij dat vertelde”.

ACT in sport kent diverse methoden om met het kakelende brein om te gaan. Eén daarvan is jouw brein een (koos)naam te geven. Elke keer als jouw brein negatief advies geeft, dan spreek je jouw brein aan met deze naam. “Prima Rudolf, dank voor jouw advies, ik neem het mee”. Daarmee ontstaat mentale afstand tot jouw brein en ben je beter in staat om jouw negatieve gedachten te relativeren.

Een andere methode is het downloaden van een app met een stemvervormer. Je spreekt een negatieve gedachte over jezelf in. Vervolgen speel je met verschillende stemhoogtes deze negatieve gedachte af. Wat je zal merken is dat de negatieve gedachte minder hard ‘binnenkomt’. Je hoeft geen genie te zijn om te beseffen dat je jouw eigen stem kan gebruiken als stemvervormer om hetzelfde effect te bereiken.

Hoe liep het af met onze atleet?

Helaas voor hem wint concurrent atleet X de wedstrijd. En de snellere atleet Y dan? Die had zich verslapen, verscheen daardoor te laat aan de start. Dat verdomde brein ook. Heeft die komiek toch gelijk.

Oplaadtip van NL sportpsycholoog

Ga aan de slag met de twee oefeningen in deze blog en voorkom dat jouw batterij denkkracht leeg wordt gezogen door negatieve gedachten. Voor het echte (ACT)werk bezoek je natuurlijk een NL sportpsycholoog bij jou in de buurt. Installeer alvast de Drie Batterijen® app (Android of iPhone) of doe nu eerst gratis, anoniem en vrijblijvend de Drie Batterijen®-test.